Przerost prostaty (rozrost gruczołu krokowego) – Gdańsk

Przerost prostaty, czyli łagodny rozrost gruczołu krokowego (BPH – benign prostatic hyperplasia), jest jedną z najczęstszych chorób układu moczowego u mężczyzn w starszym wieku. Choć nie jest to choroba nowotworowa, może znacząco wpływać na komfort życia i prowadzić do problemów z oddawaniem moczu. W tym artykule przedstawimy najważniejsze informacje na temat przyczyn, objawów, diagnostyki oraz metod leczenia przerostu prostaty.

Przyczyny przerostu prostaty

Przerost prostaty jest związany z procesami starzenia się organizmu, w szczególności ze zmianami hormonalnymi zachodzącymi w męskim ciele. Choć dokładna przyczyna BPH nie jest w pełni poznana, istnieje kilka czynników, które mogą przyczyniać się do rozwoju tej choroby:

1. Zmiany hormonalne – Wraz z wiekiem dochodzi do zmiany poziomu hormonów, zwłaszcza testosteronu i dihydrotestosteronu (DHT), które odgrywają rolę w wzroście komórek prostaty. DHT może stymulować przerost gruczołu krokowego.
2. Wiek – BPH jest częstym zjawiskiem u mężczyzn powyżej 50. roku życia. Z wiekiem ryzyko rozwoju przerostu prostaty wzrasta, a około 90% mężczyzn po 80. roku życia może mieć pewne objawy tej choroby.
3. Czynniki genetyczne – Mężczyźni, którzy mają bliskich krewnych (takich jak ojciec czy brat) z BPH, są bardziej narażeni na rozwój przerostu prostaty.
4. Zaburzenia metaboliczne – Choroby takie jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, otyłość, a także zaburzenia lipidowe mogą zwiększać ryzyko wystąpienia przerostu prostaty.
5. Styl życia – Niedostateczna aktywność fizyczna, dieta bogata w tłuszcze nasycone i uboga w błonnik, a także nadmierne spożycie alkoholu mogą przyczyniać się do rozwoju BPH.

Objawy przerostu prostaty

Objawy przerostu prostaty mogą występować stopniowo i różnić się w zależności od stopnia zaawansowania choroby. Do najczęstszych objawów należy:

1. Częstomocz – Konieczność częstszego oddawania moczu, zwłaszcza w nocy (nykturia), jest jednym z głównych objawów przerostu prostaty. Mężczyźni mogą budzić się kilka razy w nocy, aby udać się do toalety.
2. Trudności w rozpoczęciu oddawania moczu – Osoby z przerostem prostaty mogą mieć trudności z rozpoczęciem oddawania moczu lub odczuwają osłabienie strumienia moczu.
3. Poczucie niepełnego opróżnienia pęcherza – Mężczyźni mogą odczuwać, że po oddaniu moczu ich pęcherz nie jest całkowicie opróżniony, co prowadzi do częstego uczucia pełności w okolicy podbrzusza.
4. Przerwy w strumieniu moczu – Strumień moczu może przerywać się lub być słaby, a oddawanie moczu może wymagać większego wysiłku.
5. Ból lub pieczenie przy oddawaniu moczu – Chociaż rzadziej, niektórzy mężczyźni mogą odczuwać ból lub pieczenie podczas oddawania moczu, zwłaszcza w wyniku infekcji towarzyszących rozrostowi prostaty.
6. Krew w moczu – W przypadku zaawansowanego rozrostu prostaty mogą wystąpić krwiomocze, które mogą być wynikiem uszkodzenia naczyń krwionośnych w obrębie prostaty.

Diagnostyka przerostu prostaty

Diagnostyka przerostu prostaty opiera się na wywiadzie lekarskim, badaniu fizykalnym oraz odpowiednich badaniach diagnostycznych. W celu potwierdzenia rozpoznania i wykluczenia innych schorzeń, takich jak rak prostaty, wykonuje się następujące testy:

1. Badanie per rectum (DRE) – Lekarz może przeprowadzić badanie przez odbyt, aby ocenić wielkość, kształt i konsystencję prostaty. Badanie to pozwala również wykryć ewentualne guzki, które mogą wskazywać na raka prostaty.
2. Pomiar poziomu PSA – PSA (antygen swoisty dla prostaty) to białko, którego podwyższony poziom może wskazywać na przerost prostaty lub raka prostaty. Badanie to pomaga ocenić ryzyko nowotworu.
3. Ultrasonografia transrektalna – USG transrektalne jest bardziej szczegółowym badaniem obrazowym, które pozwala na ocenę wielkości prostaty oraz wykrycie ewentualnych zmian w obrębie gruczołu.
4. Badanie moczu – Badanie moczu może wykazać infekcję lub inne nieprawidłowości związane z układem moczowym, które mogą być powiązane z przerostem prostaty.
5. Cystoskopia – W niektórych przypadkach konieczne może być przeprowadzenie cystoskopii, czyli wprowadzenia cienkiego instrumentu do pęcherza moczowego, aby ocenić stan dróg moczowych i pęcherza.

Leczenie przerostu prostaty

Leczenie przerostu prostaty zależy od stopnia zaawansowania choroby oraz nasilenia objawów. Wyróżnia się kilka metod leczenia, które mogą obejmować leczenie farmakologiczne, zabiegi chirurgiczne lub minimalnie inwazyjne.

• Leczenie farmakologiczne – W przypadku łagodnych objawów przerostu prostaty stosuje się leki, które pomagają zmniejszyć objawy i poprawić jakość życia:
• Alfa-blokery – Leki, które rozluźniają mięśnie prostaty i cewki moczowej, co ułatwia oddawanie moczu.
• Inhibitory 5-alfa-reduktazy – Leki, które zmniejszają rozrost prostaty poprzez obniżenie poziomu dihydrotestosteronu (DHT).
• Leki roślinne – Wiele preparatów ziołowych, takich jak ekstrakt z palmy sabałowej, może pomóc w łagodzeniu objawów BPH, choć ich skuteczność nie zawsze jest potwierdzona badaniami naukowymi.
• Zabiegi minimalnie inwazyjne – W przypadku braku poprawy po leczeniu farmakologicznym lub gdy objawy są znacznie nasilone, stosuje się zabiegi minimalnie inwazyjne, takie jak:
• TURP (przezcewkowa resekcja prostaty) – Jest to najczęstszy zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu części prostaty przez cewkę moczową, co pozwala na poprawę przepływu moczu.
• UroLIFT – Procedura, która polega na wprowadzeniu specjalnych implantów w celu rozciągnięcia prostaty i poprawy przepływu moczu.
• Laseroterapia – Zastosowanie lasera do usunięcia części tkanki prostaty lub jej zmniejszenia.
• Chirurgia – W przypadku dużych przerostów prostaty, które nie reagują na inne metody leczenia, konieczna może być interwencja chirurgiczna, polegająca na usunięciu części prostaty lub całej prostaty (prostatektomia).

Profilaktyka przerostu prostaty

Nie istnieje skuteczna profilaktyka przerostu prostaty, jednak pewne zmiany w stylu życia mogą pomóc w zmniejszeniu ryzyka wystąpienia tej choroby:

1. Regularna aktywność fizyczna – Aktywność fizyczna może pomóc utrzymać zdrową wagę ciała i poprawić krążenie, co sprzyja zdrowiu prostaty.
2. Zrównoważona dieta – Dieta bogata w błonnik, warzywa, owoce oraz zdrowe tłuszcze (np. oliwa z oliwek) może wspomagać zdrowie prostaty. Należy unikać nadmiernego spożycia tłuszczów nasyconych i czerwonego mięsa.
3. Regularne badania kontrolne – Mężczyźni po 50. roku życia powinni regularnie przeprowadzać badania, takie jak pomiar PSA oraz badanie per rectum, aby wcześnie wykryć ewentualne problemy z prostatą.